Ośrodki
Historii Turystyki Górskiej
OŚRODKI HISTORII TURYSTYKI GÓRSKIEJ są prowadzone przez Komisję Turystyki Górskiej Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Turystyczno Krajoznawczego lub przez nią promowane. Mają charakter małych placówek muzealnych gromadzących zbiory związane z historią turystyki górskiej w rejonie ich położenia lub ze znanymi osobami uprawiającymi tę formę turystyki. Prowadzone są przez kustoszy, oddziały PTTK lub gospodarzy schronisk górskich Towarzystwa.
Informacje o ośrodkach można uzyskać na stronie internetowej KTG ZG PTTK www.ktg.pttk.pl, stronie internetowej COTG PTTK www.cotg.pttk.pl oraz na stronach prowadzących ośrodki oddziałów lub schronisk. Zachęcamy Państwa do odwiedzania ośrodków podczas górskich wycieczek po tych terenach.
Poniższe informacje zostały opracowane przez Jacka T. Nowickiego na podstawie materiałów kustoszy i opiekunów ośrodków. Całość dostępna jest w specjalnie przygotowanym Informatorze dla turystów.
W lipcu 2021 roku, w oparciu o słuszne uwagi Turystów, KTG ZG PTTK wyposażyła wszystkie Ośrodki HTG PTTK w nowe pamiątkowe pieczątki, upamiętniające pobyt w Ośrodku. Pieczątki nawiązują, poza nazwami, do unikalnych szczegółów charakteryzujących lokalizację danego ośrodka. Zapraszamy więc przy okazji wędrowania po naszych pięknych górach do odwiedzania naszych 11-tu Ośrodków Historii Turystyki Górskiej KTG ZG PTTK i zbierania pieczątek!
1. BESKID ŚLĄSKI: PRZYSŁOP POD BARANIĄ GÓRĄ
Baraniogórski Ośrodek Historii Turystyki Górskiej „U źródeł Wisły” mieści się w budyneczku obok schroniska PTTK na Przysłopie pod Baranią Górą. Udostępnia zbiory związane historią i dniem dzisiejszym turystyki na terenach Beskidu Śląskiego i Zaolzia. Ośrodek jest czynny w soboty i niedziele od początku maja do końca października (aktualny wykaz dyżurów kustoszy i przewodników oprowadzających po ośrodku znajdziemy na stronie internetowej ośrodka).
http://barania-gora.cotg.pttk.pl
Kustosz: EUGENIUSZ GNACIK
Pamiątkowa pieczątka Baraniogórskiego Ośrodka Historii Turystyki Górskiej
Budynek Baraniogórskiego Ośrodka Historii Turystyki Górskiej, fot. Jacek T. Nowicki
Fragment ekspozycji Baraniogórskiego Ośrodka Historii Turystyki Górskiej, fot. Jacek T. Nowicki
2. BESKID ŻYWIECKI: MARKOWE SZCZAWINY
Babiogórski Ośrodek Historii Turystyki Górskiej na Markowych Szczawinach pod Babią Górą mieści się w budynku „goprówki” w sąsiedztwie schroniska górskiego PTTK im. Hugona Zapałowicza. Jest to nowoczesny ośrodek, częściowo multimedialny, udostępniony do samodzielnego zwiedzania (klucz można otrzymać w bufecie schroniska). Ekspozycja jest poświęcona historii zagospodarowania turystycznego rejonu Babiej Góry.
http://markoweszczawiny.pttk.pl
Kustosz: ROBERT WOSIEK
Pamiątkowa pieczątka Babiogórskiego Ośrodka Historii Turystyki Górskiej
Budynek Babiogórskiego Ośrodka Historii Turystyki Górskiej, fot. Robert Wosiek
Fragment ekspozycji Babiogórskiego Ośrodka Historii Turystyki Górskiej, fot. Robert Wosiek
3. TATRY ZACHODNIE: DOLINA CHOCHOŁOWSKA
Papieski Ośrodek Historii Turystyki Górskiej na Polanie Chochołowskiej mieści się w schronisku PTTK, którego Gospodarze sprawują opiekę nad ośrodkiem. Jest to salka z wystawą poświęconą osobie Papieża św. Jana Pawła II, który 23 czerwca 1983 roku odwiedził Dolinę Chochołowską i położone w niej schronisko, w którym spotkał się z Lechem Wałęsą. Informacje o możliwości zwiedzania można uzyskać w recepcji schroniska.
Pamiątkowa pieczątka Papieskiego Ośrodka Historii Turystyki Górskiej
Schronisko PTTK na Polanie Chochołowskiej, fot. Jacek Płonczyński
Fragment ekspozycji Papieskiego Ośrodka Historii Turystyki Górskiej, fot. Jacek T. Nowicki
4. TATRY ZACHODNIE: DOLINA KOŚCIELISKA
Pyszniański Ośrodek Historii Turystyki Górskiej „Izba Lorii” na Hali Ornak mieści się w schronisku PTTK, w salce obok jadalni. To wspomnienie nieistniejącego już schroniska zniszczonego u schyłku II Wojny Światowej wybuchem z granatnika. Schronisko na Hali Pysznej było jednym z najbardziej kultowych miejsc narciarstwa górskiego i turystyki w okresie dwudziestolecia międzywojennego.
Słynny Leon Loria(1883-1932), którego imieniem nazwana została salka był stałym bywalcem Hali Pysznej i położonego tam schroniska, korzystał zawsze z jednego (tego samego), zimnego pokoju, który ostatecznie zyskał nazwę Izba Lorii.
Salka muzealna w schronisku na Hali Ornak powstała w 2012 r. z inicjatywy gospodarzy schroniska. A są nimi Anna i Grzegorz Gąsienica-Daniel. Utworzona z prywatnych, rodzinnych zbiorów, oryginalnych resztek ruin schroniska oraz specjalnie zakupionych eksponatów muzealnych, reprodukcji, zdjęć i wydawnictw. Całe zebrane wyposażenie salki zostało przekazane jako dar Gospodarzy dla schroniska PTTK i oni sprawują bezpośrednią opiekę nad zbiorami.
Aby zwiedzić „Izbę Lorii” należy pobrać kluczyk w recepcji. Wstęp wolny.
Pamiątkowa pieczątka Pyszniańskiego Ośrodka Historii Turystyki Górskiej
Schronisko PTTK na Hali Ornak, fot. Andrzej Łączyński
Fragment ekspozycji w „Izbie Lorii”, fot. Jacek T. Nowicki
5. GORCE: TURBACZ
Gorczański Ośrodek Historii Turystyki Górskiej na Turbaczu mieści się w schronisku PTTK. Poświęcony jest historii turystyki gorczańskiej, historii karpackich schronisk, Gorczańskiemu Parkowi Narodowemu i wybitnym ludziom związanym z Gorcami: Władysławowi Orkanowi i ks. Józefowi Tischnerowi. Zbiory znajdują się w wydzielonym pomieszczeniu na pierwszym piętrze schroniska i udostępniane są przez kustosza lub w formie „samoobsługowej”.
Kustosz: TADEUSZ KOCHAŃSKI
Pamiątkowa pieczątka Gorczańskiego Ośrodka Historii Turystyki Górskiej
Schronisko PTTK na Turbaczu, fot. ze zbiorów spółki PTTK „Karpaty” w Nowym Sączu
Fragment ekspozycji Gorczańskiego Ośrodka Historii Turystyki Górskiej, fot. ze zbiorów spółki PTTK „Karpaty” w Nowym Sączu
6. PIENINY: SZCZAWNICA
Pieniński Ośrodek Historii Turystyki Górskiej w Szczawnicy znajduje się obok schroniska PTTK „Orlica” w Szczawnicy Niżnej, w pobliżu tzw. „drogi pienińskiej” wiodącej wzdłuż prze-łomu Dunajca. Ośrodek zapoznaje z dziejami turystyki pienińskiej i regionu pienińsko-spiskiego, historią flisactwa na Dunajcu i Pienińskiego Parku Narodowego. Udostępniany jest przez kustosza lub osobę pełniącą dyżur, a także „samoobsługowo”. Klucz wydawany jest w bufecie schroniska w godzinach jego pracy, za okazaniem dowodu osobistego.
www.orlica.com/schronisko/izba-muzealna
Kustosz: RYSZARD M. REMISZEWSKI
Pamiątkowa pieczątka Pienińskiego Ośrodka Historii Turystyki Górskiej
Budynek Pienińskiego Ośrodka Historii Turystyki Górskiej, fot. Tomasz Michałowski
Fragment ekspozycji Pienińskiego Ośrodka Historii Turystyki Górskiej, fot. Jacek T. Nowicki
7. BESKID SĄDECKI: PRZEHYBA
Sądecki Ośrodek Historii Turystyki Górskiej „Gabinet Sosnowskiego” na Przehybie mieści się obok schroniska PTTK. Opiekę nad ośrodkiem sprawuje Oddział PTTK „Beskid” w Nowym Sączu. Ekspozycja poświęcona jest głównie pamiątkom po znanym krajoznawcy prof. Kazimierzu Ignacym Sosnowskim oraz historii działalności na tym terenie Oddziału PTTK „Beskid”. Informacje dotyczące zwiedzania można uzyskać w recepcji schroniska lub w Oddziale PTTK „Beskid”.
Kustosz: ADAM SOBCZYK
Pamiątkowa pieczątka Sądeckiego Ośrodka Historii Turystyki Górskiej
Budynek Sądeckiego Ośrodka Historii Turystyki Górskiej, fot. ze zbiorów spółki PTTK „Karpaty” w Nowym Sączu
Fragment ekspozycji Sądeckiego Ośrodka Historii Turystyki Górskiej, fot. ze zbiorów spółki PTTK „Karpaty” w Nowym Sączu
8. BESKID SĄDECKI: JAWORZYNA KRYNICKA
Jaworzyński Ośrodek Historii Turystyki Górskiej na Jaworzynie Krynickiej mieści się w budynku poniżej schroniska PTTK. Ekspozycja ośrodka prezentuje sylwetki pionierów turystyki w Beskidzie Sądeckim, dokumenty i ciekawostki związane z historią i rozwojem turystyki na tym terenie, a także fauną i florą Karpat. Opiekę nad ośrodkiem sprawuje Oddział PTTK w Krynicy Zdroju. Udostępniany jest przez kustosza lub osobę pełniącą dyżur w okresie od maja do października we wszystkie soboty i niedziele. „Samoobsługowo” obiekt dostępny jest przez cały rok (klucz wydawany jest w recepcji schroniska, za okazaniem dowodu tożsamości). W zimie indywidualna dostępność ośrodka może być ograniczona z uwagi na warunki atmosferyczne.
www.pttkkrynica.pl/osrodek-kultury-turystyki-gorskiej
Nadzór nad Ośrodkiem sprawuje Oddział PTTK Krynica-Zdrój
Pamiątkowa pieczątka Jaworzyńskiego Ośrodka Historii Turystyki Górskiej
Budynek Jaworzyńskiego Ośrodka Historii Turystyki Górskiej, fot. Jacek T. Nowicki
Jeden z eksponatów będący darem Warszawskiego Klubu Górskiego PTTK im. prof. Walerego Goetla, fot. ze zbiorów WKG PTTK
9. BIESZCZADY: USTRZYKI GÓRNE
Bieszczadzki Ośrodek Historii Turystyki Górskiej „Zielony Domek” w Ustrzykach Górnych znajduje się w budynku obok Hotelu Górskiego PTTK. Ekspozycja poświęcona jest historii zagospodarowania Bieszczadów. W sezonie letnim kustosz prezentuje zainteresowanym turystom filmy o tematyce związanej z Karpatami Wschodnimi (m. in. Huculszczyzną, Bieszczadami i Podkarpaciem). W ośrodku mieści się również sezonowy Terenowy Referat Weryfikacyjny Górskiej Odznaki Turystycznej PTTK oraz prowadzona jest sprzedaż wydawnictw, w tym możliwość zakupu książeczek, regulaminów oraz zdobytych odznak GOT PTTK i odznaki „Korona Bieszczadów”. Można go zwiedzać tylko z dyżurnym kustoszem lub osobą pełniącą dyżur w lipcu i sierpniu, w godzinach 17–19. W innych godzinach w tym okresie można zwiedzać ekspozycję po wcześniejszym uzgodnieniu z kustoszem.
https://www.muzeum.ustrzykigorne.pttk.pl
Kustosz: WITOLD GRODZKI
Pamiątkowa pieczątka Bieszczadzkiego Ośrodka Historii Turystyki Górskiej
„Zielony Domek”, fot. Jacek T. Nowicki
Fragment ekspozycji w Bieszczadzkim Ośrodku Historii Turystyki Górskiej, fot. Jacek T. Nowicki
10. SUDETY: MASYW ŚNIEŻNIKA
Sudecki Ośrodek Historii Turystyki Górskiej jest prowadzony przez Oddział PTTK w Międzygórzu i mieści się przy żółtym szlaku prowadzącym z centrum Międzygórza na Igliczną, w budynku obok „Ogrodu Bajek”. Gromadzi eksponaty poświęcone wybitnym ludziom gór i działaczom PTTK Ziemi Kłodzkiej oraz pamiątki z przeszłości i bogatej działalności Oddziału PTTK. Czynny jest od maja do sierpnia w godz. 11.30 - 15.30. Informacje o możliwości zwiedzania ośrodka można uzyskać w punkcie sprzedaży pamiątek w budynku ośrodka, w kasie „Ogrodu Bajek” (tel. 74 813 51 56) lub kontaktując się z biurem Oddziału PTTK w Międzygórzu.
http://www.pttkmiedzygorze.ta.pl/?id=7
Kustosz: WŁODZIMIERZ GŁAZ
Pamiątkowa pieczątka Sudeckiego Ośrodka Historii Turystyki Górskiej
Budynek Sudeckiego Ośrodka Historii Turystyki Górskiej, fot. ze zbiorów O. PTTK Międzygórze
Fragment ekspozycji Sudeckiego Ośrodka Historii Turystyki Górskiej, fot. ze zbiorów O. PTTK Międzygórze